PGNiG nalicza karę za nieodebrany wolumen gazu. Sąd stwierdza – kara się nie należy (cz. II)

W sprawie dotyczącej żądania PGNiG w przedmiocie zapłacenia przez Klienta kancelarii kar umownych, w której wyrok Sądu Okręgowego Wydziału Gospodarczego w Kielcach został ogłoszony 5 lipca 2024 r. Informacje znajdziecie tutaj.

Uzasadnienie wyroku w tej sprawie jest istotne, ze względu na coraz częściej pojawiające się procesy sądowe z powództwa PGNiG o roszczenia z tytułu kar umownych przeciwko odbiorcom gazu, którzy w okresie pandemii, bądź kryzysu energetycznego związanego z wojną w Ukrainie nie odebrali zamówionego uprzednio wolumenu gazu.

Sąd wprawdzie uznał postanowienia umowy o dostawę gazu, w przedmiocie naliczenia kar umownych, za wiążące strony, niemniej jednak przyznał rację prawnikom kancelarii, że sformułowane w umowie zastrzeżenie przewidywało nałożenie na odbiorcę kary umownej tylko gdyby doszło do nienależytego wykonania zobowiązania z winy odbiorcy. Przyjął również za wiążącą regułę, że jeżeli dłużnik wykaże, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania jest następstwem okoliczności, za które nie ponosi odpowiedzialności, jest zwolniony z tej odpowiedzialności. W ocenie Sądu, w tej konkretnej sprawie, wprawdzie nie było administracyjnych zakazów prowadzenia działalności gospodarczej przez Klienta, niemniej jednak w dobie rozprzestrzeniania się wirusa SARS-Cov-2, to realia rynkowe zmusiły Zarząd Klienta do zawieszenia działalności wydobywczej, co tym samym uwolniło go od zapłacenia kar umownych.

Sąd również podzielił argumentację prawników kancelarii, że w przypadku realizacji umowy o dostawę gazu w 2020 r., wystąpiła siła wyższa. Sąd uzasadniając swoje stanowisko stwierdził, że „typowymi przykładami siły wyższej są powodzie, huragany, wyładowania atmosferyczne, trzęsienia ziemi czy działania wojenne, a także pandemie, do której zalicza się pandemia wirusa SARS-Cov-2. Wystąpienie siły wyższej przesądza o braku odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązania, o ile dłużnik wykaże związek przyczynowy pomiędzy siła wyższą a niewykonaniem/nienależytym wykonaniem zobowiązania, co w ocenie Sadu (…), miało miejsce.”

Kolejnym argumentem pełnomocników procesowych przemawiającym za oddaleniem powództwa, był zarzut nadużycia prawa podmiotowego. I w tym zakresie Sąd podzielił argumentację strony pozwanej, uznając, że w sprawie o zasądzenie kary umownej jest dopuszczalny ten zarzut, a zgłoszenie go nie jest równoznaczne ze zgłoszeniem wniosku o miarkowanie kary umownej. Po wtóre, zachowanie PGNiG w trakcie wykonywania umowy w okresie pandemii uzasadniało zastosowanie tego przepisu prawa.

Wyrok nie jest prawomocny.